Üç Tarz-ı Emperyalizm – Ergun Türkcan


Artık Çin harfleriyle de olsa “sosyalizm” ve hangi dilden yazılırsa yazılsın “neo-liberalizm” eski dinler olarak, 21. yüzyılda çekici olamıyor.

Emperyalizmi sınıflandırmak hem kolay hem de teorik olarak çok güçtür. Tarihlere göre, coğrafyalara göre, medeniyetlere ve dinlere, merkezdeki milletlere ve hatta zamanında bu imparatorlukları kuranların adlarına göre sınıflayabilir, daha da öteye gidip bu tarihsel-iktisadi olguyu reddedebilirsiniz. Ancak temel gerçeklerden hareket edersek, sadece yayılmacı, geniş toprakları ve üstündeki istismar edilecek nüfusu arttırmaya, bu nüfusa kendi din veya ideolojisini kabul ettirmeye yönelik sürekli askeri faaliyetler içinde bulunan klasik imparatorluklar veya milli devletler arkaik emperyalizmin ilk, en eski, temel ve günümüze kadar gelen biçimdir. Bunları tek tek saymak mümkün ve gerekli değildir.

Sayı: İktisat ve Toplum Dergisi 145
Sayfa Aralığı: 43-56

Bu makalenin tamamını okumak için satın almalısınız.

1940'ta Muğla'da doğdu. İlk ve orta öğreniminden sonra, 1962'de, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden mezun oldu; askerlik hizmetinden sonra yeni kurulan TÜBİTAK'ta Türkiye'nin ilk Bilim Politikası Ünitesi'ne atandı. Bu alandaki ilk profesyonel araştırıcı olan Türkcan, doktorasını İngiltere'de Sussex Üniversitesi, SPRU'da (Science Policy Research Unit) OECD Fellow olarak hazırladı ve 1972'de Ankara Üniversitesi'nden iktisat doktorasını aldı. 1974'te TÜBİTAK'tan ayrılan Ergun Türkcan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nda, Ankara Belediyesi'nde çalıştı. Hacettepe Üniversitesi ve Gazi Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak görev yaptı ve 1979'da doçent oldu. 1978-1979'da Devlet Planlama Teşkilatı'nda, İktisadi Planlama Dairesi Müşaviri sıfatıyla Dördüncü Plan çalışmalarına katıldı. 1982'de üniversiteden ayrıldı ve çeşitli şirketlerde çalıştıktan sonra 1988'de yeniden üniversiteye döndü. Önce Gazi Üniversitesi'nde, sonra Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde profesör olan Türkcan, 2007'de emekliye ayrıldı. Yazar, 1993'ten 2003'e kadar, kısmi zamanlı, TÜBİTAK Başkanı Bilim Politikası Danışmanı olarak çalıştı; bu arada 2000-2002 arasında kurumun Bilim ve Teknoloji Politikaları Daire Başkanlığı'na vekalet etti. ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde Science and Technology Policy Studies (STPS) lisans-üstü programında yer alan Bilim ve Teknoloji Tarihi derslerini veren Türkcan'ın bu alanda birçok makale ve tebliğine ek olarak Teknolojinin Ekonomik Politiği başlıklı başka bir kitabı daha vardır.

Bir cevap yazın