2 0. yüzyılın en büyük iktisatçılarından olan, hatta kapitalizmin “kurtarıcısı” diye selamlanan John Maynard Keynes, 1931’de, “İktisadi Sorunun, ait olduğu arka sıraya geçeceği ve kalbimiz ve kafamızın gerçek sorunlarla –yaşama ve insan ilişkilerine, yaratılış ile davranış ile dine ilişkin sorunlarla– meşgul olacağı, ya da yeniden meşgul olacağı günlerin çok uzak olmadığına” inandığını yazıyordu.2 Keynes, 1930’da da, insanlığın önümüzdeki yüzyıl içinde, “önemli savaşlar olmayacağı ve nüfusta önemli bir artış olmayacağı varsayımıyla,” iktisadi sorunu çözebileceğine inandığını söyleyip hemen ekliyor: “bunun anlamı, iktisadi sorunun –eğer geleceğe bakıyorsak– insan türünün sürekli bir sorunu olmadığıdır.”3 Keynes gibi bir iktisatçıdan bunları duymak belki şaşırtıcı görünebilir, ancak onun iktisada bakışı daha çok “araçsal” diyebileceğimiz bir bakıştır; bununla kastedilen, iktisadi sorunun, insanlık önündeki en önemli sorun olmadığı, insanı tanımlayan temel niteliklerin, ahlak ve kendini gerçekleştirme gibi “iktisat dışı” görünen, ancak daha insani olduğu kuşkusuz sorunlar olduğudur.
Sayı: İktisat ve Toplum Dergisi 33Sayfa Aralığı: 77 - 87
Bir cevap yazın