Özgürlüğün Yanılsamaları – Metin Sarfati


Sadece kendi tabiatının zorunluluğu ile var olan özgürdür.  – Spinoza

Giriş

Özgürlük, ele alınacak problematiğe göre iki boyutta analiz edilebilecektir. Spinozyen kalıplar ve perspektif içinde ele alındığında “özgür şey”, “gerekli şey” ve “zorunlu şeyin tanımının yapılması önemli olacaktır. Bu durumda nedensellik ve madde kavramlarının önce ayırdına varılması, sonra birleştirilmesi gerekecektir. Devam edildiğinde, özgürlük bir yeti olarak ele alınmadan, bizzat özgür denen şey’e yönelinmesi gerekecektir; özgürlüğü tartışılacak şey’in tabiatına yönelinecektir.

Şey’in tabiatını tartışmak şey’in varlığını tartışmak demek olacaksa, bu şey’in gerçekliğini de tartışmak anlamına gelecektir. Bu, ardından bizi şeyin özgürlüğünün gereklilik ve zorunluluk ile ilişkisine getirip bırakacak ve problematiğin özüne taşıyacaktır; özgürlük ile özgürlüğün illüzyonu nasıl ayırt edilecektir?

Çünkü La Boétie’den(2015), Spinoza’ya, oradan Schopenhauer’e (2020), Feuerbach(1992), Marx’a ve mesela Orwell’de (2015), en azından öğrenilmiş olunmalıdır ki; gerçek kölelik zamanımızda görüntüdeki değil, onun içindeki özde yatmaktadır. Bunun tarihsel bilincinin oluşmaması, özgürlüğün illüzyonuna ve modern zamanların köleliğine teslim olunması sonucunu getirecektir. Bugün gelinen yer budur. Bu özgürlüğün hayaline ve bunun gerçek olduğu propagandasına teslim olunması ile mümkün olmaktadır. Modern zamanların narsisizminin egemenliği de bu bilinç karartmasında önemli rol oynayacaktır.

Sayı: İktisat ve Toplum Dergisi 127
Sayfa Aralığı: 108-114

Bu makalenin tamamını okumak için satın almalısınız.

İstanbul’da doğdu. Toplumsal sorunlara ilk ilgisi okuduğu Galatasaray Lisesi’nde oluştu. İstanbul Üniversitesi “İktisat Fakültesi’nde” Yüksek Lisansını tamamladıktan sonra akademik yaşamına ara verdi. Daha sonra yine İstanbul Üniversitesi “İktisat Fakültesi’nde” Doktorasını tamamladı. Doçentlik ünvanını Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Fransızca Kamu Yönetimi bölümünde “İktisadi Düşünce Tarihi” alanında aldı. Aynı bölüme Profesör olarak atandı. Görev süresi boyunca Fransa’nın çeşitli Üniversitelerinde -burslu, burssuz- olarak bulundu, “davetli öğretim üyesi”, “professeur invité” olarak ders verdi.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.