Türkiye’nin bağımlı neo-liberal finansallaşmaya dayalı birikim (iktisadi büyüme) modelinin krizini analiz edebilmek için küresel kapitalizmin hiyerarşik ve asimetrik yapısı içinde yarı-çevre ekonomilerin konumunu ve ileri kapitalist merkezle “bağımlılık” temelindeki ilişkilerini incelemek gerekmektedir. İç tasarruf düzeyleri yetersiz olan yarı-çevre ekonomiler hızlı iktisadi büyüme için ileri kapitalist ülkelerin sermaye (tasarruf) fazlalarına gereksinim duymaktadırlar. Uluslararası sermaye girişlerini üretken ve teknolojik ilerlemeye dönük bir “iktisadi dönüşümü” sağlayacak biçimde kullanan bazı yarı-çevre ülkeler, küresel kapitalist hiyerarşi içinde yükselmektedirler. Bazı Doğu Asya ülkeleri (Güney Kore, Singapur, Tayvan, Hong Kong) 1990’larda küresel kapitalist hiyerarşinin merkez ülkeleri arasına katılırken, eskiden bir çevre ülke olan Çin, hızla büyüyerek bir yarı-çevre ülke haline gelmiş ve merkez ülke olma yolunda hızla ilerlemektedir. Diğer yandan, “kolektif emperyalist merkez” veya “küresel kapitalizmin liderliğini yapan ülkeler” (ABD/Kanada, AB’nin merkez ülkeleri, Japonya, Avustralya) ise ileri kapitalist ülkelerin dünya kapitalizmini kontrol etme kapasitesine sahip elit grubunu kapsamaktadır.
Sayı: İktisat ve Toplum Dergisi 95Sayfa Aralığı: 45 - 55
Bir cevap yazın
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.