Dikotomi Kavramı Üzerine – Mahfi Eğilmez


John Maynard Keynes, paranın, klasik iktisatçıların iddia ettiği gibi ekonominin reel kesimi üzerinde etkisiz olmadığını, tam ter ine ekonominin her iki bölümünün de birbiri üzerinde etkili olduğunu ortaya koydu.

Dikotomi; bir bütünün iki parçaya bölünmesi halini ifade eden bir terimdir. Bu iki parça arasında genellikle bir geçiş olmaz ama ikisi birbirini tamamlar görünür. En tipik örneği cennet ile cehennemdir. Biri olmadan öteki de olmaz ama birinden ötekine geçiş söz konusu değildir. Kavram, asıl olarak felsefede kullanılır. Rene Descartes; Orta Çağ’da egemen olan gerçek ile görünenin aynı şeyler olduğu görüşünü tersine çevirerek, bir başka ifadeyle, görünen ile gerçeğin farklı şeyler olabileceğini öne sürerek, felsefi dikotomi yaklaşımını ortaya attı. Çeşitli bilim dalları gibi ekonomi bilimi de bu terimi felsefeden ödünç alarak kendi bünyesine uyarladı.

Dikotomi (ya da klasik dikotomi) ifadesi, ekonomide, klasik iktisatçıların para arzındaki değişimlerin reel ekonomiyi etkilemediği yönündeki görüşlerini tanımlamak için kullanılır. Klasik iktisatçılara göre ekonomi iki parçadan oluşur: Parasal ekonomi ve reel ekonomi. Reel ekonomi; ekonominin, mallar ve hizmetlerle ve bunların üretimiyle uğraşan parçasıdır. Parasal ekonomi de bu mal ve hizmetlerin üretilmesinde kullanılan üretim faktörlerinin (emek, sermaye, doğal kaynaklar ve girişimcilik) kiralanması ve çalıştırılması için ödenen karşılıkları ve bu mal ve hizmetlerin alınıp satılmasında kullanılan tutarları ve tasarrufları kapsar. Bu iki parça, tanım gereği birbirine eşittir ve ikisi yan yana ekonomiyi oluşturur:

Parasal Ekonomi = Reel Ekonomi

Reel ekonomiyi sayısal olarak ifade edebilmenin yolu, orada yer alan mal ve hizmetleri piyasadaki değerleri yani fiyatları cinsinden yazmaktan geçer. Buna göre denklemin sağ tarafını şöyle daha açık yazabiliriz:

Reel Ekonomi = (A malının miktarı x A malının satış fiyatı) + (B malının miktarı x B malının satış fiyatı) + … + (N malının miktarı x N malının satış fiyatı)

Bunu basitleştirirsek:

Reel Ekonomi = PQ

Sayı: 153
Sayfa Aralığı: 4-6

Bu makalenin tamamını okumak için satın almalısınız.

İstanbul'da doğdu. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ni (iktisat ve maliye bölümü) bitirdi. Doktorasını Gazi Üniversitesi'nden 'Kamu İktisadi Teşebbüslerinin Finansmanı' başlıklı tezi savunarak aldı. Maliye Müfettiş Muavini olarak başladığı kamu hizmetinde Maliye Müfettişi, Maliye Başmüfettişi, Gelirler Genel Müdür Yardımcısı (tedvir), Hazine Genel Sekreterliği Daire Başkanı, Genel Müdür Yardımcısı, Washington Büyükelçiliği Ekonomi ve Ticaret Müşaviri, Kamu Finansmanı Genel Müdürü, Hazine Müsteşar Yardımcısı, Washington Büyükelçiliği Ekonomi Ticaret Başmüşaviri olarak görev yaptı. 1997 yılının Temmuz ayında Hazine Müsteşarı olarak atandı, aynı yılın Aralık ayında bu görevden istifa ederek kamu görevinden ayrıldı. Hazine'de görev yaptığı dönemlerde Temsan (Türkiye Elektromekanik Sanayii A.Ş.), TEK (Türkiye Elektrik Kurumu) yönetim kurulu üyeliklerinde, YÖK (Yüksek Öğretim Kurumu) üyeliğinde, Dünya Bankası ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası guvernör vekilliği ve guvernörlüğünde bulundu. Kamu kesiminden ayrıldıktan sonra özel kesimde, çeşitli kuruluşlarda yönetim kurulu danışmanlığı, yönetim kurulu başkanlığı ve üyeliği yaptı. İstanbul Bilgi Üniversitesi'nde on yıl öğretim görevlisi olarak ders verdi. Yeni Yüzyıl ve Radikal Gazetelerinde, aylık CNBCe Business dergisinde köşe yazıları yazdı, CBNCe ve NTV televizyonlarında ekonomi danışmanı ve yorumcusu olarak çalıştı. Kadir Has Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak ders veriyor. Hitit uygarlığının tanıtılmasına yaptığı katkılar nedeniyle Çorum ve Hattuşa (Boğazkale) belediyelerince fahri hemşehrilikle ödüllendirildi, Türk Eskiçağ Enstitüsü'ne muhabir üye olarak seçildi.

Bir cevap yazın