Giriş
1991 yılında Samuel P. Huntington ünlü Third Wave (Üçüncü Dalga) adlı kitabında dünyanın 19. yüzyıl boyunca, yirminci yüzyılda 1945 sonrasında ve nihayet 1975’te Salazar rejiminin Portekiz’de sosyalist subaylar darbesiyle sona ermesiyle başlayan değişimle birlikte üç küresel demokrasi dalgasına tanık olduğunu ileri sürmüştü. Kitabın yayınlandığı 1991 yılının 31 Aralık gecesi son kez Sovyet bayrağı Kremlin’in çatısından indirildiğinde Soğuk Savaş da sona erdi. Zaten 1978 yılından itibaren planlı sosyalist ekonomiyi terk eden Çin, bir tür kolektivist kapitalizm uygulamasına geçmişti. Küba ve Kuzey Kore gibi birkaç ülke dışında planlı sosyalist ekonomik rejime sahip olan ülke de kalmadı. Böylece dünyadaki 193 Birleşmiş Milletler üyesi devletin, birkaç istisna hariç tamamı halk egemenliğine dayalı olan ve resmen demokrasi olarak tanımlanabilecek bir siyasal rejime yönelen ve ekonomileri de bir tür kapitalizm olan ulus devletler haline dönüşmüşlerdi. Yine aynı tarihlerde (1992) Francis Fukuyama, The End of History and the Last Man (Tarihin Sonu ve Son İnsan) adlı kitabını yayınladı. Fukuyama’ya göre artık kapitalizmle sosyalizm ve liberal demokrasiyle proletarya diktatörlüğü arasındaki mücadele sona ermiş, kapitalizm ve liberal demokrasi kazanmıştır. Bundan böyle tarihin sonu denilen bir aşamaya ulaşılmış ve insanlığın artık hukuk devleti ilkeleri ve idealleriyle uyumlu; siyasal temsili kurumlar, anayasalar, yasalar ve kurallar eliyle yönetilecek bir aşamaya varmış olduğu Fukuyama tarafından iddia edilmiştir (1992: xi).
Sayı: İktisat ve Toplum Dergisi 120Sayfa Aralığı: 30 - 41
Bu makalenin tamamını okumak için satın almalısınız.
Bir cevap yazın
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.