Sanatta Devletçilik? – Sacit Hadi Akdede


Giriş

Sanat alanında devletçilik ne demektir? Sanat alanında devletçilik olur mu? Olmalı mı? Olursa, nasıl olur? Tarihte sanatta devletçiliğe örnek gösterilebilecek uygulamalar var mıdır acaba? Bulunacak örnekler de ideolojik bir seçim midir? Sovyetler Birliği’nde Stalin döneminin kültür bakanlarından biri olan Jdanov’un telkin, propaganda bombardımanında sanatçıyı etkileme ve bir anlamda beyin yıkama, korkutma, olmadı cezalandırma ile sanatçıların Stalin, Jdanov ve ekibinin öngördüğü “ideolojiye” uygun sanat yapmalarını sağlama sanatta devletçiliğe örnek midir? “İdeolojiye uygun” sanat yapanların maddi koşullarının oldukça iyileştiği de bilinen bir gerçektir. Unutulmalıdır ki o dönemde sanata halkın talebi göreceli olarak bugünkü seviyesinden yüksektir çünkü henüz TV icat edilmemiştir. Eğer devlet hiç karışmasa sanat izleyicisi ile sanat üreticisi birbiri ile zaten buluşacaktır. Bununla birlikte devlet sanatı kendi “süzgecinden” geçirerek halka ulaştırmak istemiştir. Çin’de 1969-1979 yılları arasında kültür devrimi olarak adlandırılan dönemde, kültür Çin Komünist Partisi’nin bir ideolojik aracı olarak kullanıldığında sanatta devletçiliğe örnek midir? Bu dönemde Çin’de çok sayıda sanatçı ve kültür adamı yargılandı ve cezalandırıldı çünkü onların yaptığı sanat eserleri o dönemin ideolojisine uymadığı düşünüldü. Bu uygulamalar sanatta devletçiliğe örnek midir?

Sayı: İktisat ve Toplum Dergisi 127
Sayfa Aralığı: 115-118

Bu makalenin tamamını okumak için satın almalısınız.

Sacit Hadi Akdede halen Adnan Menderes Üniversitesi, Nazilli İktisadı ve İdari Bilimler Fakültesi'nde Mali İktisad anabilim dalı başkanıdır ve aynı anabilim dalında doçent olarak görev yapmaktadır. Türkiye Ekonomi Kurumu ve Uluslar arası Kültürel Ekonomistler Birliği Üyesidir.

Bir cevap yazın