Merkez Bankalarının Değişen Rolü ve Para Politikası – Mahfi Eğilmez


Merkez bankalarının asıl görevi ülkenin kâğıt parasını basmak ve dolaşıma sunmaktır. Buna bağlı olan görevi de kendi bastığı ve dolaşıma sunduğu ülke parasının değerini koruyabilmek, bir başka deyişle istikrarını sağlayabilmektir. Merkez bankaları bu temel görevi yerine getirirken elindeki araçları kullanır. Merkez bankalarının elindeki başlıca araçlar; faiz, zorunlu karşılıklar ve açık piyasa işlemleridir. Merkez bankalarının bu araçları kullanarak fiyat istikrarını sağlama eylemine özetle para politikası deniyor.

Merkez bankalarının devlet adına bir imtiyazı kullanarak para basması, devleti yöneten siyasal kadroların diledikleri kadar para basarak parayı değersizleştirmesini önleme düşüncesine dayanır. O nedenledir ki merkez bankalarına bağımsızlık tanınması çağdaş yönetimin temel ilkeleri arasına girmiştir.

Bütün bunları bir araya toparlarsak, merkez bankalarının amaç bağımlılığı ve araç bağımsızlığı söz konusu olmaktadır. Bir başka ifadeyle merkez bankalarına hangi amacın peşinde koşacakları yasayla ya da benzeri bir düzenlemeyle dışarıdan verilirken, bu amaca ulaşmakta başvuracağı araçları kendi başına seçme ve uygulama bağımsızlığı vardır.

Sayı: İktisat ve Toplum Dergisi 127
Sayfa Aralığı: 29-31

Bu makalenin tamamını okumak için satın almalısınız.

İstanbul'da doğdu. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ni (iktisat ve maliye bölümü) bitirdi. Doktorasını Gazi Üniversitesi'nden 'Kamu İktisadi Teşebbüslerinin Finansmanı' başlıklı tezi savunarak aldı. Maliye Müfettiş Muavini olarak başladığı kamu hizmetinde Maliye Müfettişi, Maliye Başmüfettişi, Gelirler Genel Müdür Yardımcısı (tedvir), Hazine Genel Sekreterliği Daire Başkanı, Genel Müdür Yardımcısı, Washington Büyükelçiliği Ekonomi ve Ticaret Müşaviri, Kamu Finansmanı Genel Müdürü, Hazine Müsteşar Yardımcısı, Washington Büyükelçiliği Ekonomi Ticaret Başmüşaviri olarak görev yaptı. 1997 yılının Temmuz ayında Hazine Müsteşarı olarak atandı, aynı yılın Aralık ayında bu görevden istifa ederek kamu görevinden ayrıldı. Hazine'de görev yaptığı dönemlerde Temsan (Türkiye Elektromekanik Sanayii A.Ş.), TEK (Türkiye Elektrik Kurumu) yönetim kurulu üyeliklerinde, YÖK (Yüksek Öğretim Kurumu) üyeliğinde, Dünya Bankası ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası guvernör vekilliği ve guvernörlüğünde bulundu. Kamu kesiminden ayrıldıktan sonra özel kesimde, çeşitli kuruluşlarda yönetim kurulu danışmanlığı, yönetim kurulu başkanlığı ve üyeliği yaptı. İstanbul Bilgi Üniversitesi'nde on yıl öğretim görevlisi olarak ders verdi. Yeni Yüzyıl ve Radikal Gazetelerinde, aylık CNBCe Business dergisinde köşe yazıları yazdı, CBNCe ve NTV televizyonlarında ekonomi danışmanı ve yorumcusu olarak çalıştı. Kadir Has Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak ders veriyor. Hitit uygarlığının tanıtılmasına yaptığı katkılar nedeniyle Çorum ve Hattuşa (Boğazkale) belediyelerince fahri hemşehrilikle ödüllendirildi, Türk Eskiçağ Enstitüsü'ne muhabir üye olarak seçildi.

Bir cevap yazın